Gat in ozonlaag is weer verdwenen
Uitgegeven: 21 november 2003 08:45
AMSTERDAM – Het gat in de ozonlaag boven de Zuidpool is weer verdwenen. Dat heeft de Wereldorganisatie voor Meteorologie (WMO) van de Verenigde Naties donderdag gemeld. Half september evenaarde het gat de recordomvang uit het jaar 2000 van 28 miljoen vierkante kilometer. Toen wees niets erop dat het gat binnen afzienbare tijd weer kleiner zou worden, maar dat is dus toch gebeurd.
Bron: www.nu.nl Lees meer,….
De ozonlaag beschermt tegen schadelijke ultraviolette straling van de zon. In het zogenoemde ozongat is de laag bijzonder dun. Het gat ontstaat sinds halverwege de jaren tachtig aan het eind van de winter in het Zuidpoolgebied. Teveel UV-straling kan erfelijk materiaal aantasten. Kleine planten onderaan de voedselketen kunnen vernietigd worden en bij mensen kan huidkanker ontstaan.
Chloor-fluor-koolwaterstofverbindingen (cfk’s) zijn verantwoordelijk voor de aantasting van de ozonlaag. Het gebruik van cfk’s, onder meer als drijfgassen in spuitbussen en als koelvloeistoffen in koelkasten en airconditioners, is wereldwijd aan banden gelegd. Cfk’s komen al minder voor in lagere luchtlagen en in de hoger gelegen stratosfeer hebben ze zich gestabiliseerd. Volgens geleerden zal het nog vijftig jaar duren voordat het ozongat verdwijnt.
| 06 september 2005 – Volgens een recent Amerikaans onderzoek*) lijkt de ozonlaag zich te herstellen. Zeer recente metingen laten echter zien dat het ozongat boven Antarctica dit jaar nog zeer groot is. Van een volledig herstel van de ozonlaag is dan ook nog geen sprake. Het goede nieuws van de Amerikanen is een eerste teken dat de ozonlaag een positieve reactie laat zien als gevolg van de internationale afspraken gemaakt in het Montreal Protocol (1987) om de productie van CFKs (chloorfluorkoolwaterstoffen) sterk te reduceren. Echter, het ozongat boven Antarctica is dit jaar zeer groot en vroeg in het jaar, vergelijkbaar met de record-jaren 2000 en 2003 (zie Ozongat groot voor de tijd van het jaar (Nieuws)). Dit laat zien dat we nog niet van de problemen af zijn. De ozonlaag wordt sinds 1979 in de gaten gehouden met satellieten. Het onderzoek is gebaseerd op de Amerikaanse TOMS en SBUV satellietinstrumenten. De afgelopen 10 jaar dragen ook de Europese instrumenten GOME en SCIAMACHY bij aan het van dag tot dag volgen van de ozonlaag. In de toekomst zal het Nederlands-Finse instrument OMI de TOMS metingen voortzetten. Deze satellietmetingen laten een continue afname zien van de dikte van de ozonlaag tussen ongeveer 1980 en 1995. Daarna is er volgens de Amerikaanse analyse dus sprake van een licht herstel. Behalve ozon wordt ook de concentratie CFKs in de atmosfeer continu gemeten. De concentraties van de meest agressieve CFKs laat sinds ongeveer 2000 een lichte maar significante daling zien als gevolg van de maatregelen naar aanleiding van het Montreal protocol. Eenmaal vrijgekomen hebben de schadelijke CFKs een zeer lange verblijftijd in de atmosfeer, ongeveer 50 jaar. Een echt herstel is daarom pas rond 2040-2050 te verwachten. Het ultieme bewijs dat de ozonlaag echt aan het herstellen is moet echter van metingen van ozon zelf komen. Een probleem met de gepubliceerde analyse is de grote variabiliteit die ozon laat zien van jaar tot jaar. De conclusie van de Amerikaanse onderzoekers is gebaseerd op slechts 7 jaar metingen tussen 1995 en 2002, waardoor het lastig is om nu al echt harde uitspraken te doen over het herstel. Bron: KNMI |
